น้ำหมักมูลไส้เดือน ทางเลือกของการปลูกผักอินทรีย์

น้ำหมักมูลไส้เดือน ทางเลือกของการปลูกผักอินทรีย์

ไส้เดือนดินจัดอยู่ในกลุ่มผู้ย่อยสลายซากอินทรีย์ในระบบนิเวศ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ตามที่อยู่อาศัยและนิสัยในการกินอาหาร คือ

1. ไส้เดือนดินที่อาศัยอยู่ตามผิวดินหรือใต้ซากอินทรีย์ จะมีประสิทธิภาพในการย่อย สารอินทรีย์ในดินได้ดีกว่า และมีการขยายพันธุ์ที่รวดเร็วกว่าไส้เดือนดินที่อาศัยอยู่ใต้ดินโดยการขุดรูอยู่
2. ไส้เดือนดินที่อาศัยอยู่ใต้ดินโดยการขุดรูอยู่ โดยทั่วไปในธรรมชาติไส้เดือนดินมีอายุที่ยาวนาน ตั้งแต่ 4-10 ปีขึ้นอยู่กับชนิดของไส้เดือนดิน แต่เมื่อนำมาเพาะเลี้ยงมักพบว่าไส้เดือนดินมีอายุสั้นลง โดยทั่วไปจะมีอายุเฉลี่ยไม่เกิน 2 ปี

ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน หมายถึง เศษซากพืชอินทรียวัตถุต่างๆ รวมทั้งดินและจุลินทรีย์ที่ไส้เดือนดินกินเข้าไปแล้วผ่านกระบวนการย่อยสลายภายในลำไส้ของไส้เดือนดิน แล้วขับถ่ายออกมา ซึ่งมูลที่ได้จะเป็นเม็ดสีดำ มีธาตุอาหารพืชอยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้ได้ในปริมาณที่สูงและมีจุลินทรีย์จำนวนมาก ขยะอินทรีย์ที่ไส้เดือนดินกินเข้าไปและผ่านการย่อยสลายในลำไส้แล้วถ่ายออกมา มูลไส้เดือนดินนั้นเรียกว่า “ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน

อินทรียวัตถุที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน ได้แก่ มูลวัว มูลควาย มูลม้า ของเสียจากสุกร สัตว์ปีก เศษใบไม้ เศษหญ้า เปลือกเมล็ดกาแฟ เศษฟาง เศษขี้เลื่อย ซังข้าวโพด แกลบ กากถั่วเหลือง ฯลฯ

น้ำหมักมูลไส้เดือน หมายถึง น้ำที่ได้จากการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน ซึ่งเป็นน้ำที่ได้จากการเน่าสลายของเศษอินทรีย์ที่ใช้เป็นอาหารของไส้เดือนดิน เป็นน้ำที่ได้จากวัสดุที่นำมาให้ไส้เดือนดินกำจัด โดยน้ำหมักที่ได้จะมีลักษณะเป็นของเหลวสีน้ำตาลดำ คล้ายน้ำโคล่า ไม่มีกลิ่นเหม็น มีส่วนประกอบของสารอาหารพืช ฮอร์โมนพืช และจุลินทรีย์หลายชนิด

อัตราการใช้น้ำหมักมูลไส้เดือน

1. ใช้พ่นเป็นสเปรย์ทางใบโดยใช้น้ำหมักมูลไส้เดือน 1 ลิตร ผสมน้ำเปล่า 10 ลิตร พ่นตอนเช้าหรือตอนเย็นขณะที่มีแสงแดดอ่อนๆ
2. ใช้รดโคนต้น พอดินชุ่มหรือดินอุ้มน้ำ ใช้น้ำหมักมูลไส้เดือน 1 ลิตร ผสมน้ำเปล่า 20 ลิตร
3. ใช้พ่นเป็นสเปรย์ผิวเมล็ดพันธุ์ก่อนการเพาะปลูก
4. ควรใช้ควบคู่กับปุ๋ยมูลไส้เดือนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและเห็นผลได้ดียิ่งขึ้น

อัตราการใช้ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน

1. ไม้ใบ ไม้ดอก และไม้ประดับ ถ้าปลูกในกระถาง ให้ใส่ปุ๋ยไส้เดือนรอบโคนต้น อัตรา 200-300 กรัม/กระถาง ทุก 7-15 วัน (ควรใช้ร่วมกับน้ำหมักไส้เดือนเจือจาง 5 เท่า) ถ้าปลูกในแปลง ให้ใส่ปุ๋ยหมักไส้เดือนลงบนหน้าดินหรือผสมดินปลูก อัตรา 1.5-2 กิโลกรัม/ตารางเมตร พร้อมคลุมด้วยฟางข้าว (ควรใช้ร่วมกับน้ำหมักไส้เดือนเจือจาง 5 เท่า รดเป็นประจำทุกสัปดาห์)
2. ผักสวนครัว ผักอินทรีย์ ถ้าปลูกในแปลง ให้ใส่ปุ๋ยไส้เดือนลงบนหน้าดิน อัตรา 1.5-2 กิโลกรัม/ตารางเมตร พร้อมคลุมด้วยฟางข้าว (ควรใช้ร่วมกับน้ำหมักไส้เดือนเจือจาง 5 เท่า รดเป็นประจำทุกสัปดาห์)
3. ผลไม้ ถ้าต้นเล็กกว่า 5 เมตร ให้พรวนดินรอบต้นแล้วใส่ปุ๋ยหมักไส้เดือนรอบโคนต้น อัตรา 1-2 กิโลกรัม/ต้น ใส่ซ้ำทุก 4 เดือน โดยใช้ร่วมกับน้ำหมักไส้เดือนเจือจางรดรอบโคนต้นทุกเดือน ถ้าต้นใหญ่กว่า 5 เมตร ให้พรวนดินรอบต้นแล้วใส่ปุ๋ยหมักไส้เดือนรอบโคนต้น อัตรา 15-20 กิโลกรัม/ต้น โดยใส่ซ้ำทุก 4 เดือน และใช้ร่วมกับน้ำหมักไส้เดือนเจือจางรดรอบโคนต้นทุกเดือน